Na opa Jaap en vader Johannes, zoon Jaap Betsema nu aan het roer
Aan het woord is Jaap Betsema (44), de derde generatie die aan het roer staat van het familiebedrijf de Betsema Groep. De ambitie “groei-groei-groei” is een gezonde filosofie voor ieder bedrijf, maar voor de Betsema Groep, is het géén heilig ‘moeten’. Jaap Betsema: “kwaliteit , continuïteit en rendement zijn belangrijker, bij teveel groei kan kwaliteit en rendement onder druk komen te staan. Alles moet overzichtelijk en beheersbaar blijven.” Met betrekking tot beheersbaarheid doen wij zoveel mogelijk zaken met vaste partijen / partners. De prijs van leveranciers en onderaannemers is voor ons niet leidinggevend. Maar afspraken nakomen en de kwaliteit zijn dat wél. Partijen die zich daar niet aan kunnen committeren, passen niet bij ons. Ja, je zou kunnen kiezen voor een onderaannemer die prijsvechter is, maar als je vervolgens moet puinruimen, dan ben je véél duurder uit. We doen geen zaken met ZZP’ers, maar wel met enkele detacheringsbureaus, juist ook met oog op de continuïteit.
Wie legde het fundament onder uw onderneming?
“Opa Jaap Betsema kwam als oud Indiëstrijder terug naar Nederland. Hij werkte daarna als metselaar In 1965 koos hij ervoor om zelf een metselbedrijf te beginnen en dat werd een groot succes. Hij kreeg veel opdrachten in Friesland, onder meer voor zorgcentra, woningbouw en utiliteitsbouw. Tot de eerste grote crisis kwam in de jaren 80. Vóór de crisis had opa Jaap tachtig mensen in dienst en in de crisis besloot hij een nieuw bedrijfspand te gaan bouwen om mensen aan het werk te houden. Maar dat was niet genoeg. Hij moest noodgedwongen toen toch van veel mensen afscheid nemen”.
Wanneer kwam uw vader Johannes in de zaak?
Jaap Betsema: “mijn vader zat bij de Marine, maar hij ging zijn vader helpen om werk te vinden in de Flevopolder en de Noordoostpolder. Dat pakte hij zeer voortvarend aan waardoor het bedrijf steeds meer opdrachten kreeg uit die gebieden. Opa vond al die grote afstanden maar niets, computers deden hun intrede op kantoor, alles was aan het veranderen. In 1985 heeft opa het bedrijf overgedaan aan mijn vader”.
U was zich inmiddels aan het warm lopen…..?
“Mijn vader begon behalve metselwerk ook timmerwerk aan te nemen. Heel veel in Almere, dat toen sterk groeide. Dat was een goede zet van mijn vader want het bedrijf groeide sterk. Op een gegeven moment had hij in Almere dagelijks 120 man aan het werk. Busjes van het bedrijf reden ’s ochtends in colonne naar Almere. Ikzelf heb eerst een bouwopleiding gedaan en daarna de zeevaartschool. Ik wilde maritiem officier worden, de wereld zien! Maar zover is het niet gekomen want in 1993 ging ik de zaak in. Metselen zat in mijn genen, ik volgde door de jaren heen veel opleidingen en pakte alle facetten binnen het bedrijf op. In 1998 nam mijn vader een metselbedrijf over. Hij vroeg mij om de integratie van dat bedrijf in ons eigen bedrijf uit te voeren en dat verliep goed. Hard werken vond en vind ik leuk. Hoe harder, hoe leuker. In 2003 heb ik 30 procent van de aandelen van mijn vader overgenomen.”
Uw vader zei op een gegeven moment: “Ik weet niet meer wie hier werken…”
“Klopt. Dat was in 2007. Inmiddels pakte ik (Jaap Betsema) alles op binnen het bedrijf. In de jaren voorafgaand liet mijn vader mij helemaal vrij om mijzelf te ontwikkelen. Ik deed de acquisitie, stuurde de projecten aan, nam mensen aan. We groeiden enorm. In 2007 heb ik alle aandelen en gebouwen van hem overgenomen. Mijn vader wilde een nieuwe uitdaging en is toen een nieuwe onderneming begonnen, hij heeft een importfirma voor meubels opgezet”.
2007? Was dat niet het jaar dat de volgende crisis uitbrak…..?
Jaap Betsema: “dat was een jaar later, wat een fantastische timing hè voor een overname… In 2007 draaiden we een ongelooflijk goed jaar met een omzet van 17-18 miljoen euro. In 2008 kwamen de eerste tekenen van de crisis. Erg vervelend als je net zo’n grote management buy-out hebt gedaan, die ik natuurlijk had moeten financieren. Mijn klanten deden gemiddeld 30 procent minder omzet, we hadden op dat moment dik honderd mensen in dienst”.
Hoe overleeft een bouwbedrijf zo’n crisis?
“In 2007 was ik Betsema Bouw gestart om als hoofdaannemer aan de slag te gaan in Noord Nederland. Een nieuwe activiteit. Dat was een goede zet waardoor we in de crisis omzet redelijk vast konden houden. Onderaanneming waaronder metselwerk werd door ons hoofdzakelijk in Midden Nederland uitgevoerd Helaas hebben wij ook stevig moeten reorganiseren. Uiteindelijk was er qua personeel een flexibele schil nodig van 50 tot 75 procent. Ik moest snijden in de organisatie om flexibeler te kunnen werken en, net als mijn klanten, te kunnen krimpen waar nodig. Ik heb met de vakbonden en de ondernemingsraad een sociaal plan gemaakt., Iedereen dacht toen nog dat die crisis nooit langer dan twee jaar zou duren (…).Ook hebben we stevig moeten snijden in de algemene kosten. Ik heb het bedrijf aangepast aan de nieuwe tijd. Gedurende de hele crisisperiode hebben we met het bedrijf zwarte cijfers kunnen blijven schrijven.”
Heel veel bouwbedrijven zijn tijdens de crisis omgevallen. Betsema Groep staat overeind en is kerngezond.
“Tijdens de crisis heeft Betsema Bouw veel voor overheden, gemeenten, scholen, defensie, waterschappen etc. gewerkt. Zij waren wél in staat om te investeren (in tegenstelling tot het bedrijfsleven, red). Zij betaalden hun facturen netjes op tijd. We zijn goed door de crisis gekomen. Het einde van de crisis was er ineens in juni 2015”.
Juni 2015?
“Ja, de branche trok ineens heel snel aan. Er was overal volop werk en vraag naar personeel. Gevolg was wel dat prijzen in inkoop snel omhoog gingen, wat onverwacht enorme meerkosten met zich meebracht op de lopende projecten. 2015 werd daarom een slecht jaar. Het duurde tot juni 2016 totdat we dit weer onder controle hadden. Bouwbedrijven gaan doorgaans langdurige verplichtingen aan die men niet zomaar opeens even kon aanpassen. Dat gold ook voor ons. Door het einde van de crisis schoten de prijzen voor flexibele arbeid van de detacheerders omhoog, onderaannemers volgden logischerwijs. Dat was een lastige tijd.”
Crisis betekende ook groei?
“Dat kun je wel zeggen ja. In januari 2014 namen we Delfsma Bouw uit Oldeholtpade over. Delfsma Bouw was in de crisis in de problemen gekomen. Maar Delfsma Bouw en directeur Tjeerd Delfsma hadden en hebben een zéér goede staat van dienst en héél veel kennis op het gebied van bouw én projectontwikkeling. Het bedrijf bestond in 2014 al bijna dan honderd jaar….Tjeert Delfsma heeft veel ervaring op het gebied van ontwikkeling. Samen pakken we veel nieuwe uitdagingen op. Inmiddels hebben wij meerdere woningbouwprojecten in het Noorden ontwikkeld en zelf gebouwd. Momenteel zijn wij als Delfsma Bouw & Ontwikkeling op meerdere locaties in het Noorden actief met eigen ontwikkelde projecten. De toevoeging van Delfsma Bouw heeft veel positieve ontwikkelingen in Betsema Groep tot gevolg gehad.
Welke ambities heeft u nog meer met de Betsema Groep?
Jaap Betsema: “we zijn opgegroeid in Friesland, maar toch hoofdzakelijk georiënteerd op Midden Nederland . We hebben veel nieuw personeel uit Midden Nederland waaronder de driehoek Leiden-Utrecht-Gorinchem. De ambitie is om nóg meer het bouwbedrijf voor ‘Midden Nederland’ te worden. Het grote en procesmatige bouwen past bij ons, daar hebben we veel ervaring mee; we weten hoe het moet. Efficiënt en procesmatig bouwen: dáár zijn we goed in. We streven naar een jaaromzet van circa €20 miljoen met een gezond rendement en een goede continuïteit. Voor de mensen, de onderaannemers én de leveranciers. Sámen moeten we het doen, want alleen dan lukt het”.