Controles waarbij alleen etniciteit een rol speelt komen helaas vaak voor erkende korpschef Akerboom. Etnisch profileren moet worden teruggedrongen, wil de politie haar legitimiteit behouden en voorkomen dat zij verbinding verliest met minderheden in de samenleving. Akerboom beschouwt dit als zijn belangrijkste opdracht als Korpschef. Met de erkenning dat etnisch profileren "een urgent en groot probleem is van en voor de politie" komt volgens debatdeelnemers ook de plicht mee verantwoording af te leggen welke resultaten de politie gaat boeken in het voorkomen en bestrijden ervan.
Oorzaken
Etnisch profileren door de politie kan niet los worden gezien van vooroordelen en discriminatie in de bredere context van onze samenleving. Onderzoeker Wouter Landman plaatste het ook in de context van het veranderde veiligheidsbeleid de afgelopen vijftien jaar in Nederland. Daarin is meer aandacht voor repressie en een pro-actieve aanpak. Er ligt een druk op boeven vangen en misdrijven voorkomen. Dat vergroot de kans op verkeerde controles van individuele agenten op straat.
Legitimiteit
Akerboom ziet het behouden van legitimiteit van de politie en verbinding met alle groepen in de samenleving als zijn voornaamste taak als korpschef. Hij heeft daarom de strategische portefeuille diversiteit naar zich toe getrokken. Hij wil talent spotten bij minderheden en die ook vasthouden voor de organisatie. Zij moeten "reclame maken" voor de politie. Dat vereist een cultuuromslag. Politiechef Peter Slort is fulltime vrij gemaakt om daar namens de korpschef uitvoering aan te geven.
Oplossingen
Jair Schalkwijk van Control Alt Delete en politieonderzoeker Sinan Çankaya pleitten voor invoering van een stopformulier. Verbeterde registratie kan volgens hen bijdragen aan een oplossing. Volgens Anne Marie Zwaneveld, ombudsman Rotterdam, moet de politie altijd kunnen uitleggen waarom ze iemand staande houdt. "Je hebt in principe het recht om met rust gelaten te worden." Lector Guus Meershoek en Korpschef Erik Akerboom onderschreven het belang dat de politie uitlegt waarom zij iemand staande houdt, maar zien niks in een stopformulier. Volgens Meershoek ondermijnt invoering het vertrouwen in de politie en verandert invoering niets aan de werkwijze die eraan voorafgaat. Volgens Akerboom is er onder agenten geen draagvlak voor invoering en brengt het vooral bureaucratie. Hij ziet de oplossing vooral in leiderschap. "We moeten ervoor zorgen dat onze boodschap voor professioneel profileren, niet op basis van etniciteit, terecht komt op de plek waar het moet gebeuren, bij de agent op straat. En dat collega's en leidinggevenden dit als vast onderdeel bespreken." Ook Fatima Elatik onderschreef het belang van leiderschap bij het aanpakken van etnisch profileren. Volgens haar zit echter juist daar een probleem bij de politie: "De politie kent veel bazen en te weinig leiders."
Open debat
De wijze waarop de politie wil veranderen was volgens critici te vrijblijvend. Zij verwachtten dat verandering zo niet snel genoeg gaat. Burgers accepteren het volgens hen niet langer als zij staande worden gehouden zonder gegronde reden. Zij eisen ook maatregelen tegen agenten die etnisch profileren. Akerboom was blij met dit debat met de politie in plaats van over de politie en kondigde aan dat de politie dit publieke debat zal blijven voeren. Het politiedebat was gisteravond trending topic op twitter.