Inbreuk stakingsrecht
VNV onderhandelt sinds een jaar met EasyJet Holland over een cao voor de piloten van EasyJet die werkzaam zijn vanuit haar vestiging op Schiphol. Om haar eisen kracht bij de zetten is op 12 juni een werkonderbreking voor 14 juni van 6:00 uur tot 14:00 uur aangekondigd. EasyJet heeft vervolgens op de vluchten die door de stakende piloten zouden worden uitgevoerd piloten uit andere EasyJet vestigingen ingezet. VNV beschouwt dit als inbreuk op haar stakingsrecht en heeft in kort geding gevraagd om dat te verbieden. EasyJet vindt de acties buitenproportioneel. EasyJet heeft op haar beurt gevraagd om de staking te verbieden, althans om daaraan beperkingen te stellen.
Aan de hand van wetsgeschiedenis van relevante wetgeving heeft de kortgedingrechter enerzijds geoordeeld dat het EasyJet is toegestaan eigen personeel, dus piloten van andere vestigingen, in te zetten om de gevolgen van de staking op te vangen.
Anderzijds heeft de rechter het door EasyJet gevraagde verbod op de staking afgewezen. Uitgangspunt is dat het aan partijen is om vast te stellen wat een redelijk arbeidsvoorwaardenpakket is en welk type actie proportioneel is om een concreet eisenpakket te realiseren. Voor de rechter is hierbij een terughoudende rol weggelegd.
Onderhandeling
Naar het oordeel van de rechter heeft EasyJet onvoldoende betwist dat de arbeidsvoorwaarden van haar piloten op Schiphol sterk ongunstig afsteken bij die van de piloten in haar vestigingen in het buitenland en van andere budgetcarriers in Nederland. Ook heeft EasyJet niet aannemelijk gemaakt dat zij zich in de onderhandelingen redelijk heeft opgesteld. De door VNV overwogen acties, zoals kortdurende stakingen, vormen dan ook geen disproportionele reactie op de opstelling van EasyJet.
Beperkingen stakingsrecht
De rechter beantwoordt vervolgens de vraag of aan die acties beperkingen gesteld moeten worden, op het punt van de aankondiging van acties vooraf en de tijdvakken waarin acties uitgevoerd mogen worden. Dat het publiek door mogelijke stakingen wordt getroffen is volgens de kortgedingrechter onvoldoende reden om die te verbieden. Daarbij heeft een rol gespeeld dat de effectiviteit van een stakingsactie in publieksgerichte ondernemingen, zoals het openbaar vervoer bij uitstek is, groter is naarmate het publiek meer door de actie wordt geraakt. Het dynamische proces dat daardoor ontstaat, kan stimulerend werken op de oplossing van het conflict.
De kortgedingrechter heeft echter in het kader van een belangenafweging tussen de VNV en EasyJet wel enkele beperkingen gesteld aan het stakingsrecht van VNV:
VNV moet haar acties op een termijn van minimaal 6 uur voorafgaand aan de actie aankondigen. Dat die termijn kort is houdt verband met het feit dat een langere termijn EasyJet de ruimte biedt om personeel uit andere vestigingen in te vliegen, wat zij al eerder heeft gedaan. De balans in de machtsmiddelen die de strijdende partijen hebben zou bij een langere termijn op dit moment te zeer ten gunste van EasyJet worden verstoord.
Verder is het VNV verboden om het komende weekeinde te staken. Wat betreft de drie daaropvolgende weekenden zijn stakingen niet toegestaan tussen vrijdag 6:00 uur en zondag 6:00 uur Nederlandse tijd, omdat dit de pieken zijn van de komende zomervakantie.