Ondanks strenge bouwvoorschriften worden in veel regio’s juist meer huizen in gevaarlijke gebieden gebouwd, zonder dat daarbij de verplichte preventiemaatregelen worden genomen. De schade blijft in de toekomst oplopen, en verzekeringssystemen dreigen onbetaalbaar te worden. Dit blijkt uit recent onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam.
Preventieve maatregelen
In Frankrijk bijvoorbeeld, mag nieuwe bebouwing officieel alleen plaatsvinden als er strikte bouwvoorschriften worden nageleefd. De centrale overheid en verzekeraars hebben echter te weinig goede beleidsinstrumenten om lokale overheden en huiseigenaren te dwingen om niet of aangepast te bouwen in overstromingsgebieden. De Franse overheid moedigt huishoudens aan om via zogenaamde ‘risicopreventieplannen’ (Plan de Prévention des Risques, PPR) preventieve maatregelen te treffen om schade door overstroming te verkleinen of zelfs te voorkomen, en door mensen bewust te maken van het risico op overstroming.
Overstromingsschade zal toenemen
Maar uit het onderzoek blijkt dat deze campagne burgers en gemeenten niet stimuleert tot het daadwerkelijk nemen van preventiemaatregelen zoals dijken of het ophogen van huizen. Dit patroon is ook zichtbaar in andere landen, en in Europa zal de schade door overstromingen toernemen van gemiddeld 4 miljard euro per jaar naar gemiddeld 22 miljard in 2050. Ruim twee derde van deze trend wordt veroorzaakt door een toename van meer huizen en mensen in gevaarlijke gebieden. Een derde door klimaatverandering en extreem weer.
Overstromingsverzekering
Burgers in Frankrijk kunnen een overstromingsverzekering afsluiten om een deel van de kosten bij een overstroming vergoed te krijgen. VU-hoogleraar water en klimaatrisico’s Jeroen Aerts geeft echter aan dat het Franse verzekeringssysteem “geen prikkels aan mensen geeft om zich te beschermen, omdat men weet dat men toch wel wordt gecompenseerd”.
Ondoordacht bouwen
Het onderzoek laat zien dat verzekeraars en overheden meer moeten samenwerken om nieuwe bebouwing in gevaarlijke gebieden te verbieden of om nieuwe huizen ‘overstromingsproof’ te ontwikkelen zodat de risico’s beheersbaar blijven en dus de verzekeringspremies betaalbaar. “Deze rampen laten zien dat we naast klimaatrisico’s ook de risico’s moeten kennen van ondoordacht bouwen”, aldus Aerts.