Wapens en munitie vormen in potentie een ernstige bedreiging voor onze veiligheid. Nederland heeft dan ook een streng wapenbeleid: wapenbezit is slechts in specifieke gevallen toegestaan. De korpschef van politie is verantwoordelijk voor het verlenen en intrekken van deze vergunningen.
Sport- en jachtaktes
Het totale aantal verleende vergunningen omvat nieuwe aanvragen en verlengingen van sport- en jachtaktes. Een vergunning heeft een geldigheid van één jaar en kan betrekking hebben op meerdere wapens. De 72.729 vergunningen die in 2015 zijn afgegeven, hebben betrekking op 208.352 wapens. De 73.367 vergunningen die in 2014 werden afgegeven, hadden betrekking op 207.735 wapens. In 2012 en 2013 ging het in totaal om 215.000 en 212.000 wapens.
Redelijk belang
Aanvragen en verlengingen worden onder meer getoetst aan de volgende aspecten: er mag geen vrees voor misbruik bestaan en de aanvrager moet persoonlijk stabiel zijn. Verder moet er een redelijk belang zijn voor het gewenste wapenbezit; de aanvragers beoefenen bijvoorbeeld de schietsport, verzamelen wapens of munitie, of jagen.
Dubbele toetsing
Het criterium ‘vrees voor misbruik’ wordt getoetst door te kijken naar criminele antecedenten en relaties, de persoonlijke stabiliteit van de aanvrager en eventuele processen-verbaal en meldingen. Ook worden eens per drie jaar (of vaker wanneer daartoe aanleiding is) onverwachte huiscontroles uitgevoerd.
Om de persoonlijke stabiliteit aan te tonen, moet een aanvrager op dit moment nog een vragenlijst invullen. Inmiddels is een digitale psychologische test in ontwikkeling die de vragenlijst moet gaan vervangen. Daarnaast moet hij drie referenten opgeven die door de politie kunnen worden bevraagd. Als er aanwijzingen zijn dat iemand, om welke reden dan ook, onder persoonlijke druk staat, dan wordt een wapenvergunning niet afgegeven. Als iemand een vergunning heeft en de politie ontvangt alsnog signalen over vrees voor misbruik of persoonlijke stabiliteit, dan wordt een vergunning ingetrokken en worden de wapens in bewaring genomen.
Onverwachte huisbezoeken
In 2015 voerde de politie 27.358 huisbezoeken uit om de naleving van vergunningsvoorwaarden te controleren, vrijwel even vaak als in 2014. In totaal kregen 103 personen na zo’n controle een waarschuwing. Nacontroles vielen in alle 103 gevallen positief uit. Bij een huiscontrole wordt onder andere gecontroleerd op naleving van de opbergvoorschriften. Eén overtreding van deze voorschriften kan al reden zijn om de vergunning in trekken; de politie kan er dan niet meer op vertrouwen dat er geen onbevoegden bij de wapens kunnen.
Eén landelijk systeem
De politie heeft een landelijk registratiesysteem voor vergunninghouders. Omdat dit systeem gekoppeld kan worden aan de andere politiesystemen, kan bijvoorbeeld worden nagegaan of de aanvrager bij de politie bekend staat als agressief, gewelddadig of anderszins psychisch niet in balans. Omgekeerd kan de politie onderweg naar een melding nagaan of de betrokken persoon een vuurwapen heeft of dat er op het betrokken huisadres een vuurwapen voorhanden is. Deze informatie is van groot belang voor de veiligheid van agenten en mensen in de directe leefomgeving.