Verzuim door mentale klachten blijft stijgen
Het ziekteverzuim in Nederland blijft stijgen en steeds vaker zijn mentale klachten de oorzaak. In het eerste kwartaal van 2025 lag het verzuimpercentage opnieuw hoger dan een jaar eerder. Na griep en verkoudheid vormen psychische klachten, zoals stress, overspannenheid en burn-out, de meest genoemde reden voor verzuim (CBS, 2025). Uit de TNO Arbobalans (2024) blijkt dat 75 procent van de verzuimende werknemers met psychische klachten aangeeft dat deze (deels) samenhangen met werk. Toch blijft in veel organisaties een structureel gesprek over mentale gezondheid op de werkvloer achterwege.
Werkcultuur als blinde vlek
De belangrijkste oorzaak van werkgerelateerd verzuim is een te hoge werkdruk, in 2024 genoemd door 27 procent van de verzuimende werknemers (CBS, 2025). De mentale druk op werkenden neemt al jaren toe, mede door voortdurende reorganisaties, personeelstekorten en verandering in werkmentaliteit. Toch blijft de impact van een onveilige of toxische werkcultuur vaak onderbelicht.
“Veel organisaties onderschatten nog altijd de impact van mentale belasting,” zegt Lara Koijk, psycholoog Arbeid & Netwerkontwikkeling bij SpecialistenNet. “Wachten tot klachten vanzelf verdwijnen kost niet alleen veel geld, maar ook waardevolle mensen. Werknemers ervaren te weinig steun, missen autonomie en voelen zich onvoldoende vrij om psychische klachten bespreekbaar te maken. In zo’n omgeving zijn losse interventies of vitaliteitsweken niet meer dan een pleister op de wond.”
Verzuimkosten lopen op tot honderden euro’s per dag
Uit de TNO Arbobalans 2024 blijkt ook dat meer dan de helft van de verzuimkosten het gevolg is van psychosociale arbeidsbelasting, zoals werkdruk en ongewenste omgangsvormen. Vooral in sectoren als het onderwijs en de gezondheidszorg wordt verzuim hier vaak aan toegeschreven. Verzuim door psychische klachten duurt bovendien gemiddeld 63 dagen. De impact op organisaties is daardoor aanzienlijk: in 2025 liggen de gemiddelde kosten bij psychisch verzuim op €360 tot €400 per medewerker, per dag. De totale loondoorbetalingskosten voor werkgerelateerd psychisch verzuim worden inmiddels geschat op ruim €4,9 miljard per jaar.
Tijd voor een preventieve aanpak
Ondanks deze zorgwekkende cijfers blijft mentale gezondheid op de werkvloer vaak lastig bespreekbaar. Achter een glimlach of vriendelijke groet kan iemand worstelen, maar veel organisaties wachten tot het masker afvalt. De signalen zijn er vaak al veel eerder. Een gezonde werkvloer vraagt om een cultuur waarin mentale uitdagingen worden erkend én waarin medewerkers tijdig de juiste ondersteuning krijgen.