Sinds 1 juli 2023 verplicht de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) psychiaters en psychologen om van iedere cliënt informatie aan te leveren over hun mentale gezondheid. Het gaat daarbij om zeer vertrouwelijke informatie. Bijvoorbeeld over angststoornissen, agressieproblemen, alcohol- en drugsgebruik, depressies en seksuele problemen. Volgens de NZa is de informatie nodig om meer inzicht te geven in de benodigde zorg. En ook om de wachtlijsten in de GGZ te verkorten.
In strijd met AVG
De NZa heeft echter te weinig gedaan om patiënten te informeren over de maatregel. Dat is in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Deze stelt dat consumenten tijdig en volledig geïnformeerd moeten worden als hun persoonsgegevens met derden worden gedeeld. Sandra Molenaar: ‘Dat is niet gebeurd. Er is een website met algemene informatie, maar die zien patiënten vrijwel niet. Daardoor kunnen consumenten onmogelijk een goede afweging maken’.
Privacy
De Consumentenbond maakt zich ook zorgen over of de privacy van patiënten geborgd is. Volgens de NZa worden de persoonsgegevens veilig bewaard en zijn ze niet te herleiden tot individuele personen. Maar critici betwijfelen dit. Molenaar: ‘De NZa heeft nota bene zelf toegegeven dat als bepaalde bestanden aan elkaar worden gekoppeld, je in sommige gevallen toch echt kunt zien welk individu er achter die data zit. Dat is een niet te ontkennen risico.’
Beroepsgeheim
Een collectief van zorgverleners en patiëntvertegenwoordigers (Vertrouwen in de GGZ) start een rechtszaak tegen de NZa. Zij stellen dat de maatregel het ‘einde van het medisch beroepsgeheim’ betekent. De Consumentenbond ondersteunt de rechtszaak.
Bezwaar maken
De Consumentenbond roept de NZa op om te stoppen met de gegevensverzameling. In elk geval zolang consumenten niet goed zijn geïnformeerd. Consumenten die onder behandeling van een psycholoog of psychiater zijn en hun gegevens niet met de NZa willen delen, kunnen een zogenaamde opt-out tekenen. Molenaar: ‘In een brief geef je aan dat je bezwaar maakt. Die geef je aan je zorgverlener.