Vreugdenhil en haar collega’s doen al vanaf de lockdown in maart 2020 onderzoek naar de leefstijl van kinderen in de zogeheten COLC-studie (COVID-19, Obesity and Lifestyle in Children). Op verschillende momenten tijdens de coronacrisis vulden kinderen en ouders uit het hele land vragenlijsten in. Daarbij werd onder meer gekeken naar voedingspatroon, hoeveelheid beweging, gewichtstoename, slaapgedrag en deelname aan online beweegactiviteiten. Uit de eerste onderzoeksresultaten in september bleek al dat een groot deel van de kinderen sinds de coronapandemie ongezonder is gaan leven: ze zijn minder gaan bewegen, meer ongezonde snacks gaan eten en in gewicht aangekomen. Die trend lijkt zich de afgelopen maanden te hebben voortgezet. Zelfs toen de scholen en sportclubs tijdelijk open waren.
Geen herstel na eerste lockdown
De nieuwste onderzoeksresultaten gebaseerd op vragenlijsten afgenomen in het laatste kwartaal van 2020, laten zien dat de helft van de kinderen nog steeds aanzienlijk minder beweegt dan voor de pandemie. Eén op de vijf kinderen drinkt meer dan drie suikerhoudende drankjes per dag. Dit is vergelijkbaar met de periode net na de eerste lockdown. Vóór de coronapandemie was dit nog één op de zeven. Bijna de helft van de kinderen geeft aan korter te slapen dan voor de coronacrisis. Eén op de drie zit meer voor het scherm dan voor de pandemie. Veel kinderen geven aan zwaarder te zijn geworden, vooral kinderen die al overgewicht hadden. Deze gewichtstoename heeft zich niet hersteld in het najaar van 2020 toen kinderen weer naar school en sportclubs konden. Kinderarts Anita Vreugdenhil: “En dat is zorgelijk. Overgewicht op jonge leeftijd verhoogt het risico op diabetes, hart- en vaatziekten en leververvetting.”
Kloof in leefstijl vergroot
Toch is er ook goed nieuws. Een kleinere groep kinderen is juist gezonder gaan leven tijdens de pandemie. Bijna 40% geeft aan meer te zijn gaan bewegen, één op de vijf eet meer fruit, één op de drie drinkt meer water en een deel van de kinderen is minder ongezonde snacks gaan eten dan voor de coronacrisis. “Dat zijn op zich positieve ontwikkelingen,” aldus Vreugdenhil. “Alleen creëert het een ander probleem: de kloof tussen kinderen die gezond en ongezond leven wordt groter. Met name kwetsbare kinderen worden getroffen in deze crisis. Daar moeten we alert op zijn, zeker gezien de verwachting dat deze crisis nog een tijdje voortduurt en voortgezet onderwijs en sportclubs voorlopig dicht blijven."
Landelijke aanpak
Vreugdenhil maakt zich dan ook sterk voor een ‘Deltaplan Jong & Gezond’ waarin allerlei disciplines met elkaar samenwerken om kinderen gezond uit de coronacrisis te krijgen. “Het huidige eet- en leefgedrag van kinderen heeft nu al bijna een jaar kunnen inslijten. Dat lost niet vanzelf op. Daarom moeten we nu in actie komen en aan de slag gaan met een integrale aanpak van dit probleem. Zorginstanties, scholen, sportaanbieders, gemeenten, voedingsdeskundigen en wijkteams moeten hun krachten bundelen en op landelijk en regionaal niveau samenwerken om onze kinderen zo gezond mogelijk uit deze pandemie te krijgen.”