“We eten steeds meer verse groenten en fruit. Ik zie op feestjes komkommer, paprika en zelfs rauwe bloemkool.” Microbioloog, onderzoeker en projectleider Leo van Overbeek eet het allemaal graag op, maar waarschuwt ook gelijk. Hij doet namelijk onderzoek naar hoe bacteriën op planten komen waar de mens ziek van wordt (zoals de EHEC, kort voor de enterohemorragische E. coli). Gekookt sterven die ziekmakers, maar eten we de planten rauw op, dan bestaat de kans op voedselinfectie.
Meereizen op planten blijkt niet heel lastig voor pathogenen, legt Van Overbeek uit. Ze komen bijvoorbeeld voor in natuurlijke mest, zoals de poep van koeien. Bemest je hiermee een krop sla, dan worden bacteriën (waaronder de humaan pathogene) aangetrokken door de stoffen die de wortels afgeven. Ook kunnen ze als het regent opspatten richting de bladeren. Bovendien kunnen EHEC’s en andere ziekmakers op de plant belanden door bewatering met slootwater waar vogelpoep in zit - en dus de bacteriën.
Forse schade
Om te laten zien dat de gevolgen desastreus kunnen zijn, verwijst de onderzoeker naar 2011. “In Hamburg was een grote uitbraak van de EHEC-bacterie. Daar zijn veel mensen door overleden. Maar we vergeten vaak dat ook de economische impact enorm is. De grenzen gingen dicht voor voedsel.” Dat kon ook niet anders, legt Van Overbeek uit, omdat niemand wist wat de oorzaak van de ziektes was. Uiteindelijk bleek een besmetting van fenegriek funest, een kruidachtig gewas dat vooral ter decoratie op borden wordt gebruikt in restaurants.