Wetenschappelijk bewijs
Grote gerandomiseerde studies naar de effecten van een leefstijlprogramma op de terugkeer van kanker zijn er nog niet. Wel zijn er vele niet gerandomiseerde studies die een gunstig effect laten zien van bijvoorbeeld meer bewegen. Er bestaat ook hard wetenschappelijk bewijs dat een gezonde leefstijl een positieve impact heeft op de kwaliteit van leven en een verlaagde kans geeft op andere ziekten. “De medische behandeling van kanker heeft vaak een enorme impact op het lichaam en leven van patiënten met kanker”, zegt Nicoline Hoogerbrugge, hoogleraar erfelijke kanker aan het Radboudumc. “Door leefstijl als onderdeel van de behandeling te gaan zien hoeven patiënten niet louter de behandeling te ‘ondergaan’ en kunnen ze ook zelf invloed uitoefenen."
Minder terugkeer van kanker bij gezonde leefstijl
”De belangrijkste manier om terugkeer van kanker te voorkomen is een operatie, bestraling of medicatie”, aldus Bart Kiemeney, hoogleraar kankerepidemiologie aan het Radboudumc. “Tegelijkertijd heeft een gezonde leefstijl gunstige effecten op het afweersysteem van de patiënt. Het kan de tumorgroei afremmen. Maar patiënten moeten zichzelf natuurlijk nooit verwijten gaan maken wanneer een tumor toch terugkomt. Kanker is immers een ziekte die zich niet zomaar laat controleren. Als de ziekte terug komt heb je vooral gewoon pech gehad, of je nu een goede of minder goede leefstijl had. Op groepsniveau zien we echter wel dat de kans op terugkeer van kanker lager is bij patiënten met een gezonde leefstijl.”
Bestuursvoorzitter Bertine Lahuis van het Radboudumc vindt de aandacht voor leefstijl en preventie belangrijk: “preventie behoort onderdeel te zijn van de goede zorg in het Radboudumc, en daar werken we hard aan. Met deze mooie samenwerking op het gebied van zorg en onderzoek zetten we een belangrijke stap vooruit.”
Gebaseerd op bestaande effectieve leefstijlbehandelingen
Bij de ontwikkeling van het leefstijlprogramma gericht op kanker zal onder andere gebruik worden gemaakt van de ervaringen in de succesvolle leefstijlbehandeling ‘Keer Diabetes2 Om’ van de stichting Voeding Leeft. Deelnemers leren in groepsverband, in hun eigen leefomgeving, met een speciaal daarvoor opgeleid team van professionals hun gehele leefstijl blijvend te verbeteren. Keer Diabetes2 Om laat aantoonbaar op langere termijn (24 maanden) zien dat gemotiveerde deelnemers hun leefstijl blijvend op een voor hen prettige en haalbare wijze veranderen. Dit met zeer positieve resultaten op hun gezondheid en een sterke daling van de bijbehorende zorgkosten. 9 op de 10 patiënten keert de ontwikkeling van zijn diabetes geheel of gedeeltelijk om.
Uitnodiging aan het zorgveld en patiënten met kanker
Het ontwikkelen van een optimaal effectieve leefstijlbehandeling voor patiënten met kanker is een enorme uitdaging en vereist een aanpak op maat. Tegelijkertijd is er al veel kennis over leefstijl en kanker in het zorgveld aanwezig. Daarom nodigen Radboudumc en Voeding Leeft zorgprofessionals, wetenschappers en patiënten uit om mee te werken aan de ontwikkeling, uitvoering en het onderzoeken van dit leefstijlprogramma. KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie, Integraal Kankercentrum Nederland en zorgverzekeraar VGZ spraken hun steun voor het initiatief al uit.