Veel baat bij
'Het gaat om een cognitieve gedragstherapie die momenteel alleen door zorgcentra in Hoensbroek en Eindhoven wordt aangeboden. Patiënten met ernstige tinnitusklachten blijken zoveel baat bij deze aanpak te hebben dat nu in Europees verband is besloten de gedragstherapie sterk aan te bevelen. Bovendien valt deze therapie vanaf dit jaar binnen het basispakket van de zorgverzekering', aldus de universiteit.
Niet constant
Patiënten de lijden aan Tinnitus horen overigens niet constant een piep. Het waargenomen geluid varieert van het voortdurend ruisen van de zee tot overvliegende straaljagers. In de medische wereld wordt al jaren gezocht naar een afdoende behandeling van tinnitus.
Symptoombestrijding
'In het verleden zijn aanknopingspunten gezocht in de aard of het volume van het waargenomen geluid, in het toedienen van tegengeluid of in de persoonlijkheid van de patiënt', vertelt UM-onderzoeker dr. Rilana Cima, die de cognitieve gedragstherapie ontwikkelde in samenwerking met klinische experts van Adelante Audiologie & Communicatie, het MUMC+ en professor Johan Vlaeyen. 'Maar geen van die invalshoeken bleek ook maar enig effect te hebben op of een relatie te hebben met tinnitusklachten.' Momenteel bestaat de standaardbehandeling van tinnitus vooral uit geluidmaskeerders, maar volgens Cima is dat slechts symptoombestrijding.
Wennen
Een op de vijf mensen kan een vorm van oorsuizen waarnemen, maar in de meeste gevallen went het brein eraan en merkt iemand ‘de piep in het oor’ helemaal niet op. Enigszins vergelijkbaar met mensen die langs een drukke weg wonen en na verloop van tijd het achtergrondgeluid niet meer opmerken. Als dit mechanisme echter niet goed werkt, mondt het oorsuizen soms uit in ernstige tinnitusklachten.
Angstreactie
'Je kunt deze klachten van fantoomgeluiden best vergelijken met chronische pijnklachten', aldus Rilana Cima. 'Een medische oorzaak is niet te vinden, dus qua behandeling kun je beter focussen op het dagelijks functioneren van mensen mét die klachten. Net als bij een spinnenfobie is ook bij tinnitus sprake van een sterke angstreactie. Wij trainen mensen eigenlijk om die angstreactie uit te doven.'
Blootstellingstechnieken
De in Maastricht en Hoensbroek ontwikkelde behandeling bestaat uit een cognitieve gedragstherapie, die psychologische onderdelen en elementen uit de audiologie combineert. De therapie is gericht op de vermindering van negatieve angstreacties ten aanzien van de tinnitusklachten, bijvoorbeeld door blootstellingstechnieken, ook wel exposure therapie genoemd.
Gespecialiseerde centra
Momenteel wordt de behandeling alleen aangeboden in gespecialiseerde centra in Hoensbroek en Eindhoven. Vanaf januari 2019 valt deze therapie binnen het basispakket van de zorgverzekering, want de behandeling is door het Zorginstituut Nederland uitgeroepen tot ‘geduide zorg’ voor verzekeraars. En in Europees verband nu dus ook aangemerkt als ‘sterk aan te bevelen behandeling’.