De meest recente cijfers tonen een stijging (jan-aug 2024 t.o.v. jan-aug 2023) van +20% in Duitsland, +31% in Frankrijk, +35% in Italië en Zweden. Met slechts +4% steekt Nederland gunstig af. De onderzoekers van Allianz Trade waarschuwen expliciet voor grote bouwconcerns die kwetsbaar kunnen zijn. In de eerste jaarhelft gingen met name in Europa en Azië 30 bedrijven failliet met een omzet groter dan €50 miljoen. Volgens Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade staat de bouw in de top drie van sectoren die het meest worden getroffen door grote faillissementen. “Het gaat vaak om zwaar gefinancierde bedrijven die tegen vertragingen oplopen. Bijvoorbeeld omdat betalingen uitblijven. Of omdat uitvoering van projecten alsmaar wordt uitgesteld.”
“Al dat uitstel is funest”
Hij wijst als voorbeeld op de nieuwbouw. “Er is altijd wat: vergunningen die niet af komen, problemen met de aansluiting op het elektriciteitsnet of partijen die eindeloos bezwaar maken tegen nieuwbouwplannen. Al dat uitstel is funest voor bedrijven. Inkomsten vallen terug terwijl vaste kosten gewoon betaald moeten worden. En dan heb je ook nog met fors stijgende lonen te maken.”
Allianz Trade gaat voor 2025 uit van een voorzichtige opleving van de bouwsector. Geeroms: “De crisis in de bouw lijkt uitgebodemd, al is de sector natuurlijk wel erg heterogeen. De renteverlagingen in Europa helpen zeker al duurt het vaak een half jaar voordat de sector er echt baat bij heeft.” Volgens Geeroms is het herstel broos en breekbaar. Hij ziet nog veel beren op de weg. Hij wijst op het stikstof dossier waar weinig beweging in zit. Een ook de krappere overheidsbudgetten. “Dat is slecht nieuws voor infra-projecten.”
Geeroms ziet de bouw ook worstelen met personeel. “In Nederland biedt de bouw werk aan ruim een half miljoen mensen. Dat blijft redelijk stabiel. De uitdaging is vooral om de juiste mensen in huis te halen met de kwalificaties die nodig zijn. Zeker als robotisering en andere technologieën verder oprukken. In heel Europa zien we dat vooral kleinere bedrijven onvoldoende kunnen concurreren om gekwalificeerd personeel binnen te halen. Ook speelt het probleem van vergrijzing.”
Extreem weer
Verder stelt Geeroms dat bouwbedrijven in toenemende mate last hebben van weeromstandigheden. “We zien steeds vaker extreem weer. Bouwen met hevige regenval is lastig, maar dat geldt ook voor extreme hitte. Volgens het CBS geven steeds meer bouwers aan dat ze hier vaker last van hebben.”
Het rapport van Allianz Trade brengt onder meer het financiële plaatje van de bouwsector in beeld. Hieruit blijkt onder meer dat Europese bouwbedrijven een hoge schuldgraad hebben en dat Nederlandse bouwers hierdoor extra kwetsbaar zijn. Daar staat tegenover dat bouwbedrijven uit ons land voor cashflow (noodzakelijke liquiditeit) juist beter dan gemiddeld scoren.
Wankel evenwicht
Concluderend stelt Geeroms dat lagere rentetarieven en ook iets minder hoge materiaalkosten de bouwsector enige verlichting brengen. Daar tegenover staan stijgende loonkosten, vertragende regelgeving en de minimale marges. Dat verlangt volgens Geeroms van iedereen die in de bouwsector zakendoet maximale waakzaamheid. “Het is een wankel evenwicht.”