Het is naïef van de Tweede en Eerste Kamer om te veronderstellen dat deze wet de zon weer doet schijnen,” zegt Jerry Helmers, voorzitter van ZZP Netwerk Nederland.
Dit uiteraard in reactie op de steun in de Eerste Kamer voor de nieuwe ZZP-wet. “De nieuwe wet heeft namelijk helemaal geen rekening gehouden met hoe het in de praktijk gaat,” vervolgt Helmers. “Het is slechts een theoretische oplossing.”
Oorsprong schijnzelfstandigheid
“Schijnzelfstandigheid ontstond omdat veel ZZP’ers (de schijnzelfstandigen) werden ‘gedwongen’ door hun opdrachtgevers om op ZZP-basis te gaan werken. De mensen die zich laten ‘dwingen’ kun je het beste typeren als mensen die letterlijk geen keuze hadden, vaak ook wat lager opgeleid; deze mensen denken aan de korte termijn (er móet geld verdiend worden om te overleven!) en daardoor verdiepten deze mensen zich volstrekt niet in de mogelijke juridische gevolgen van een gedwongen ZZP-schap.”
“Dat zullen ze met de nieuwe wet ook niet doen. Mensen veranderen niet door de wet. De opdrachtgevers kunnen deze schijnzelfstandigen (‘de pseudo-ZZP’ers) nog steeds blijven ‘dwingen’ om ook een modelovereenkomst te tekenen.”
“Die ZZP’ers zullen dus die modelovereenkomst gewoon tekenen om maar één belangrijke reden: ze hebben op de korte termijn inkomen nodig. Zonder werk, geen inkomen immers. Dat ze in een later stadium worden afgerekend op het betalen van diverse sociale premies, klopt juridisch, maar het brengt die niet-bewuste ZZP’ers dus in dat latere stadium daardoor wel in ernstige financiële problemen. Dat is een ongewenst maatschappelijk en economisch effect.”
“De nieuwe wet gaat er van uit dat iedereen – dus ook de schijnzelfstandigen – alle regeltjes en wetten goed kennen en toepassen. Natuurlijk mag je dat redelijkerwijze van mensen in de samenleving verwachten, maar je móet ook erkennen dat het in de praktijk niet zo werkt. Als de wet bedoeld is om schijnzelfstandigen te beschermen en het fenomeen te bestrijden, dan wordt het doel dus niet bereikt.”
Nieuwe administratieve last
“Het probleem is dat door deze modelovereenkomsten de ‘echte’ ondernemers met een nieuwe administratieve last worden bestraft,” zo ergert Helmers zich.
“Veel ondernemende ZZP’ers zijn in verschillende branches werkzaam en moeten dus nu meerdere modelovereenkomsten gaan hanteren. Volstrekt onhandig en onnodig. Verder huren ZZP’ers elkaar ook regelmatig in; dat betekent dat je dus ook moet gaan controleren of de ZZP’er, die jou inhuurt, wellicht toch ook niet voor zijn opdrachtgever een schijnzelfstandige is. Met de nieuwe wet is dus sprake van een compleet omgekeerde wereld. De goeden lijden onder de kwaden.”
Andere oplossing
“Als je schijnzelfstandigheid (dus: gedwongen ondernemerschap) écht wilt bestrijden, dan moet je aan de kant van de opdrachtgevers gaan aanpakken,” vertelt Helmers.
“Bijvoorbeeld dat je opdrachtgevers/werkgevers verbiedt om een ZZP’er aan te nemen die je net hebt ontslagen. Zet daar een wachttermijn van anderhalf jaar op. Bovendien dien je de inschrijving bij de Kamer van Koophandel leidend te laten zijn. Die moet je upgraden. Als je staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, dan betaal je zelf je eigen premies. De oplossing is dus heel simpel. Deze nieuwe wet lost het initiële probleem – schijnzelfstandigheid – dus volstrekt niet op.”