Mike Nurmohamed vraagt in zijn oratie op 20 november als hoogleraar reumatologie bij VUmc aandacht voor dit verband. Nurmohamed: “Het is in de toekomst wellicht mogelijk om met één therapie alle drie de ziekten te behandelen. Zou dat niet mooi zijn?”
Uit onderzoek is gebleken dat een type witte bloedcel, de zogenaamde macrofaag, een van de hoofdrolspelers is bij reumatoïde artritis, hart- en vaatziekten en depressie. Nurmohamed: “Het verband tussen reuma en hart- en vaatziekten was al langer bekend. Nu blijken patiënten met reuma ook vaker een depressie te hebben dan we vroeger dachten. Het zou natuurlijk fantastisch zijn als we één middel zouden kunnen ontwikkelen voor alle drie de aandoeningen.”
Cholesterol en ontsteking
Naast de ontstekingscellen blijkt het cholesterolgehalte in het bloed een link tussen reumatoïde artritis en hart- en vaatziekten te zijn. “Eigenlijk zou je reumatoïde artritis als een vetstofwisselingsziekte moeten zien. Bij veel patiënten met reumatoïde artritis is er jaren voor het “uitbreken” van de ziekte al een verstoring van het cholesterolgehalte in het bloed”, vertelt Nurmohamed. “Recent is dan ook een onderzoek gestart om te kijken of je met een cholesterolverlagend medicijn reumatoïde artritis kunt voorkomen bij mensen die een hoog risico hebben op het ontwikkelen van deze ziekte.” Voor deze onderzoekslijn wordt intensief samengewerkt met Reade en AMC, en deze lijn wordt nu versterkt door de in 2014 opgerichte Amsterdam Rheumatology and immunology Center (ARC). ARC is een onderzoekssamenwerking tussen VUmc, Reade en AMC. Mike Nurmohamed is ook verbonden aan het Zaans Medisch Centrum.
Screening
Omdat het verband tussen reuma en hart- en vaatziekten zo duidelijk is, is het van belang om reumapatiënten te screenen op risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Dit blijkt echter in de dagelijkse praktijk nauwelijks te gebeuren. “Hier valt zeker nog een slag te maken door een intensiever screeningsprogramma te introduceren”, zegt Nurmohamed. “Alleen zeggen dat de leefstijl veranderd moet worden is absoluut onvoldoende gebleken. Er zal actief gecounseld moeten worden.”