Dat is de belangrijkste conclusie uit het promotieonderzoek van Lisa Klompenhouwer aan het Maastricht UMC+ en het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Door een efficiëntere borstkankerscreening wordt veel onnodige onrust en onzekerheid bij vrouwen weggenomen.
Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen. Maar liefst één op de acht vrouwen in Nederland krijgt met deze ziekte te maken. Om borstkanker tijdig op te sporen vindt in Nederland een bevolkingsonderzoek plaats onder alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. Hoewel deze screeningmethode over het algemeen betrouwbaar is, worden vrouwen helaas ook nog wel eens onterecht doorverwezen voor vervolgonderzoek. Daardoor ontstaat onzekerheid en onrust.
Onterecht
De screeningsmethode die wordt gebruikt is gebaseerd op mammografie, oftewel een röntgenfoto van de borst. De beelden die worden gemaakt, worden altijd bekeken door twee radiologen. Bij een verdenking van een tumor wordt de vrouw doorverwezen voor vervolgonderzoek. Via bijvoorbeeld een weefselbiopt, een echo of MRI-scan wordt vervolgens bepaald of het verdachte beeld daadwerkelijk borstkanker is. Bij meer dan 2 op de 3 vrouwen die worden doorverwezen blijkt uiteindelijk echter niets aan de hand te zijn. Om de efficiëntie van de borstkankerscreening te vergroten, onderzocht de promovenda hoe de beoordeling van een mammogram kan worden geoptimaliseerd.
Pure winst
Uit het promotieonderzoek blijkt onder meer dat de meeste kankers worden ontdekt als de twee radiologen niet van elkaar weten wat ieders oordeel is, ook wel een ‘blinde’ beoordeling genoemd. Nadeel daarvan is dat er op die manier ook meer onterechte verwijzingen plaatsvinden. “Dat kan echter weer worden verholpen door het oordeel van een derde, onafhankelijke radioloog”, zegt Klompenhouwer. “Dat geldt voor de gevallen als de twee radiologen het niet eens zijn over een verwijzing en waarbij een laag risico op kanker is.”
Door de beoordelingstrategie op deze manier te optimaliseren kunnen er zo’n 700 kankers per jaar extra tijdig worden ontdekt en kan worden voorkomen dat bijna 900 vrouwen onterecht worden doorverwezen voor vervolgonderzoek. “Ieder mammogram dat juist wordt beoordeeld is pure winst en voorkomt onder andere veel stress en onrust”, besluit Klompenhouwer.
Lisa Klompenhouwer promoveerde op vrijdag 23 oktober op haar proefschrift: ‘Strategies for improvement of population based breast cancer screening’ aan de Universiteit Maastricht