De schuldenproblematiek loopt in Nederland dusdanig op dat het Nibud pleit voor een integrale aanpak, waarbij de gehele maatschappij wordt betrokken. Minstens 15 procent van de Nederlandse bevolking heeft te maken met ernstige betalingsachterstanden. Dit zijn ruim 1,1 miljoen Nederlanders en het Nibud verwacht dat dit aantal de komende jaren zal stijgen.
Het Nibud stelt dat de huidige aanpak te veel kijkt naar het individu en de schuldhulpverlener. 'We staan te dweilen, terwijl de kraan open staat', aldus het Nibud in het rapport. Het Nibud vindt het tijd om als samenleving achter deze problematiek te gaan staan en te investeren in schuldpreventie op een breder niveau, waarbij iedereen als vriend, bedrijf, bank en overheid kijkt naar zijn rol bij het voorkomen van schulden.
Een ton per huishouden
De samenleving is al gauw 100.000 euro kwijt aan één huishouden dat ernstige financiële problemen heeft. Dat geld gaat zitten in verloren afschrijvingen, hulpverlening, verzuim- en ziektekosten, verloren arbeidsuren, uitkeringen en huisuitzettingen. Bovendien voelen huishoudens met schulden zich buitengesloten uit de maatschappij en leiden de geldproblemen tot spanningen binnen gezin en samenleving.
Samenleving werkt schulden in de hand
Het Nibud stelt in het rapport dat er momenteel te eenzijdig naar de schuldenaar en de hulpverlening wordt gekeken. Terwijl de huidige kennis uit de gedragswetenschappen laat zien dat ook wetten, voorzieningen en aanbieders van producten en diensten een grote rol spelen bij het voorkomen van geldproblemen. Een groot deel van ons gedrag is onbewust gedrag dat moeilijk te veranderen is. Preventie lukt niet als het de consument op andere vlakken moeilijk wordt gemaakt om de juiste (financiële) keuzes te maken. Toeslagen vooraf aan moeten vragen is een voorbeeld van het in de hand werken van schulden. Net als de oplopende kosten bij het vergeten uit te checken in het OV, of het eenvoudig aankopen kunnen doen met je creditcard en honderden euro’s rood kunnen staan.