Behandeling rughernia sterk afhankelijk van naar welk ziekenhuis je gaat

‘Ook de verschillen in de kwaliteit en het resultaat van de behandeling zijn groot. Een herniapatiënt loopt na een operatie in het ene ziekenhuis 8% kans op complicaties en in het andere ziekenhuis maar liefst 39%’, aldus NPCF.

Kiezen
"De cijfers maken duidelijk hoe ongelooflijk belangrijk het is dat je als patiënt weet waar die verschillen zitten. Ook die informatie willen we hebben," zegt Wilna Wind, directeur van patiëntenfederatie NPCF. "Waar word je geopereerd terwijl dat eigenlijk alleen maar onnodige risico's met zich meebrengt? Op welke plekken ga je pas onder het mes wanneer een operatie ook echt nodig is? En in welk ziekenhuis heb je de minste kans op complicaties? De cijfers die we nu hebben, laten zien dat patiënten informatie nodig hebben om te kunnen kiezen voor de juiste behandeling, en de juiste behandelaar."

Grote verschillen
Patiëntenfederatie NPCF pleit er al jaren voor dat gegevens over de kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg openbaar worden op een manier die voor patiënten begrijpelijk is.

De eerste cijfers zijn geanalyseerd door researchcentrum IQ Healthcare van het Radboud umc en voor iedereen te raadplegen op zorgkaartNederland.nl, de waarderingssite van patiëntenfederatie NPCF.

"We beschikken nu over de informatie dát deze verschillen zo groot zijn, maar natuurlijk willen we kunnen laten zien waar die verschillen precies zitten. De zorgverzekeraars weten dat, en wij willen die informatie natuurlijk ook hebben," zegt Wilna Wind.

Weten waar (te) vaak geopereerd wordt
"Nu weten we dat per regio en zelfs per ziekenhuis er grote verschillen zijn in de kans dat een patiënt aan z'n hernia wordt geopereerd of niet. Dat roept natuurlijk vragen op. Als patiënt wil je weten hoe dat zit. Als er in een ziekenhuis relatief erg veel wordt geopereerd, is dat dan een goed teken? Of wordt er te snel gekozen voor een operatie terwijl dat eigenlijk niet nodig is? En als er in een ziekenhuis heel weinig wordt geopereerd, werkt de dokter dan ook in andere ziekenhuizen of betekent het dan dat hij onervaren is? Het is voor patiënten belangrijk dat de artsen met elkaar gaan afspreken hoeveel rugherniaoperaties een chirurg minimaal moet doen per jaar, om de veiligheid te kunnen garanderen," aldus Wilna Wind

Samen beslissen
De cijfers wijzen erop dat de ene arts sneller tot operatie overgaat dan de ander. Wilna Wind: "Het is dus belangrijk dat je als patiënt samen met je arts beslist wat voor jou het beste is: wel of geen operatie." Veruit de meeste patiënten (90%) herstellen zonder operatie binnen 6 tot 18 weken. Een operatie is dus lang niet altijd nodig. Een onnodige operatie is belastend, duur en geeft onnodige risico's. Bij zo'n 22% van de operaties ervaren patiënten complicaties.

Hoe scoren ziekenhuizen
Een keuze voor een behandeling kan voor een patiënt veel verschil betekenen en dat geldt ook voor de keuze voor een ziekenhuis. Want in het ene ziekenhuis ervaart 90% van de mensen minder problemen na de hernia-operatie, terwijl dat in een ander ziekenhuis voor maar 58% van de geopereerde patiënten geldt.

En waar het ene ziekenhuis door 68% van de behandelde herniapatiënten wordt aanbevolen, wordt het andere door maar 10% aanbevolen voor herniabehandelingen. Wilna Wind: "We weten dus dat de verschillen groot zijn, maar welke ziekenhuizen goed scoren en welke niet, is alleen bekend bij de verzekeraars. Die informatie willen wij ook."

Openbaar
Het is voor het eerst dat op deze manier de belangrijkste informatie over de rughernia op een rij staat in combinatie met cijfers. Wat is een rughernia, wanneer heeft opereren zin en wanneer niet? Waar opereren ze vaker dan je zou verwachten, wat zijn de verschillen in kwaliteit?

Liesbreuken en galblazen
Wilna Wind: "Tegelijk is dit nog maar een allereerste begin. We beschikken nu over een aantal belangrijke gegevens van deze ene aandoening, de rughernia. Maar ook voor andere aandoeningen geldt dat er tussen ziekenhuizen grote verschillen zijn in kwaliteit, kosten en behandeling, bijvoorbeeld bij galblaasoperaties en bij liesbreuken. Ook van die aandoeningen willen we de gegevens krijgen, en die vervolgens voor patiënten inzichtelijk maken. Uiteindelijk willen we voor een groot aantal aandoeningen duidelijk maken waar de verschillen in kwaliteit, kosten en behandeling zitten. We roepen ziekenhuizen en zorgverzekeraars dan ook op de informatie die er is, voor de patiënt beschikbaar te maken."

Verschillen
Professor dr. Gert Westert, directeur van IQ healthcare is het met de patiëntenfederatie eens dat transparantie van kwaliteit, kosten en van (regionale) verschillen een voorwaarde is voor het goed functioneren van onze zorgmarkt. "Het is echt verbazend hoe weinig zicht Nederland heeft op zorggebruik, gerelateerde kosten en bereikt resultaat bij patiënten."

Voor rughernia's hebben we dit drieluik nu voor een groot deel 'in kaart' gebracht. Wat mij betreft is dit slechts een eerste stap. De volgende stap in de ontwikkeling van ons zorgsysteem is dat heldere informatie over de kwaliteit, de kosten en verschillen per instelling beschikbaar is. Doel van dit alles is de waarde van zorg te bepalen voor de mensen die er gebruik van maken."