Schommelende bloeddruk slecht voor geheugen ouderen

Ouderen bij wie de bloeddruk meer schommelt, scoren slechter op geheugen- en concentratietesten. Ook op MRI-scans blijken hun hersenen in mindere conditie: het volume van de hippocampus, een hersendeel dat belangrijk is voor het geheugen, is lager.

Daarnaast zijn er op MRI-scans meer witte-stofafwijkingen, kleine infarcten en kleine bloedingen zichtbaar. De aangetoonde effecten op de cognitie en de hersenafwijkingen bestaan onafhankelijk van de gemiddelde bloeddruk en andere cardiovasculaire risicofactoren. 

Terugblikken
De onderzoekers gebruikten voor hun conclusies de gegevens van 5461 ouderen van gemiddeld 75 jaar oud die deelnamen aan een studie naar een cholesterolverlager. Hun bloeddruk werd in dat kader gedurende ruim drie jaar elke drie maanden gemeten. Dr. Simon Mooijaart: “Het is voor arts en patiënt belangrijk om te weten dat niet alleen de hoogte van de bloeddruk relevant is voor het cognitief functioneren, maar ook de schommelingen daarin. Artsen zouden daarom niet alleen naar de actuele bloeddruk moeten kijken, maar ook moeten terugblikken op eerdere metingen. Ouderen met meer schommelingen hebben een grotere kans op stoornissen van het geheugen.”

Kleine vaten
Op basis van de MRI-scans concluderen de onderzoekers verder dat cognitieve achteruitgang te maken heeft met ziekten van de kleine vaten. “Het is nog de vraag wat hierbij de oorzaak is en wat het gevolg”, zegt Mooijaart. “Misschien zorgen de bloeddrukwisselingen ervoor dat de vaten in de hersenen beschadigd raken. Maar het zou ook kunnen dat het regelsysteem voor de bloeddruk  wordt aangetast doordat de hersenen door vaatproblemen minder goed functioneren.”

Kans op dementie
De resultaten onderstrepen het verband tussen gezonde vaten en beter cognitief functioneren.  En dat is een belangrijke bevinding. Recent werd aangetoond dat in Groot Brittannië de kans op het krijgen van dementie in de laatste decennia is afgenomen, waarbij waarschijnlijk goede behandeling van risicofactoren voor hart- en vaatziekten een grote rol heeft gespeeld.

"Een schommelende bloeddruk is misschien ook zo'n risicofactor, waarvan de juiste behandeling uiteindelijk kan bijdragen aan een verdere afname van de kans op dementie", aldus Mooijaart. De PROSPER studie is een samenwerking van het Leids Universitair Medisch Centrum, Glasgow University (GB) en University College Cork (Ierland).