Na dood Dolmatov terugdringing gebruik vreemdelingendetentie hard nodig

Uit het rapport blijkt dat de overheid in korte tijd meermalen onzorgvuldig heeft gehandeld. Volgens Amnesty International is deze zaak een pijnlijke illustratie van al langer bekende problemen.

De heer Dolmatov is ten onrechte in vreemdelingendetentie geplaatst,want hij mocht zijn beroep tegen de afwijzing van zijn asielaanvraag in Nederland afwachten. Dit was echter uit de systemen van de overheid op dat moment niet op te maken. Ook wordt geconstateerd dat de verleende rechtsbijstand niet conform wet- en regelgeving was en dat de verstrekte medische zorg in detentie is tekortgeschoten. 

Een zeer wrange constatering is dat deze problemen niet alleen te wijten zijn aan individuele fouten, maar ook aan structurele problemen in de registratiesystemen en processen van overheidsinstanties. Verschillende van deze problemen waren bovendien bij de betrokken instanties bekend en niet van recente datum.

Staatssecretaris Teeven heeft in een reactie op het rapport maatregelen aangekondigd die herhaling van fouten in de toekomst moeten voorkomen. Amnesty International vindt deze maatregelen belangrijk, maar betwijfelt dat deze voldoende zijn. Amnesty heeft er al eerder op gewezen dat de Nederlandse overheid te snel tot vreemdelingendetentie overgaat.

In het geval van de heer Dolmatov lijkt het erop dat zelfs als hij uitgezet had mogen en kunnen worden, er onvoldoende redenen zouden zijn geweest om hem in vreemdelingendetentie te plaatsen. Hoewel hij zich eerder niet gehouden had aan zijn meldplicht was bekend dat hij gewoon nog op een asielzoekerscentrum woonde en zich dus niet aan toezicht onttrokken had. Hij had weliswaar mogelijk onvoldoende middelen van bestaan om zelf zijn terugreis te financieren, maar hiervoor bestaan door de overheid zelf gesubsidieerde vrijwillige vertrekprogramma's.

'Vreemdelingendetentie als laatste middel'
Amnesty International doet daarom een beroep op de staatssecretaris om naar aanleiding van deze tragische zaak ook maatregelen te nemen die erin voorzien dat vreemdelingendetentie echt als laatste middel wordt ingezet, enkel en alleen als alternatieve maatregelen werkelijk ontoereikend zijn. Te allen tijde moet hierbij voorkomen worden dat kwetsbare mensen in vreemdelingendetentie terechtkomen.

De staatssecretaris heeft weliswaar maatregelen aangekondigd rondom de overdracht van medische gegevens in vreemdelingendetentie, maar naar de mening van Amnesty International zou de zaak van de heer Dolmatov ook aanleiding moeten zijn voor de overheid om zich breder te bezinnen op de algemene vraag of het niveau van medische zorg in locaties voor vreemdelingendetentie niet ontoereikend is.

Staatssecretaris Teeven heeft aangegeven `de eventuele schade van de nabestaanden als gevolg van het overlijden van de heer Dolmatov te vergoeden.' Gezien de geconstateerde fouten acht Amnesty International genoegdoening aan de familie van de heer Dolmatov inderdaad het minimum dat de staatssecretaris dient te doen. Daarnaast roept Amnesty de staatssecretaris deze tragische zaak aan te grijpen om ook breder zijn beleid ten aanzien van het gebruik van vreemdelingendetentie en de omstandigheden waarin detentie plaatsvindt te bezien.