MUMC+ en MAASTRO zetten in op protonentherapie

Het Ministerie van VWS heeft 29 juli jl. in een bestuurlijk akkoord vastgelegd dat vier plaatsen in Nederland zijn aangewezen waar de revolutionaire therapie ingezet gaat worden. Het Maastricht UMC+, in samenwerking met MAASTRO CLINIC, is er daar een van. "Dit is een historisch feit", zegt Maria Jacobs, bestuurslid van MAASTRO. Medio 2017 zou het nog nieuw te bouwen ProtonenTherapieCentrum (PTC) operationeel moeten zijn. 

Vanzelfsprekend wordt verwacht dat de aangewezen plaatsen aan alle eisen voldoen, voordat met de bouw wordt begonnen. Maar dat moet geen obstakel zijn volgens Jacobs: "Wij voldoen aan alle voorwaarden die het Ministerie van VWS heeft gesteld. Daarvoor laten we deze ook nog eerst extern toetsen". De vergunningaanvraag dient voor 30 augustus ingestuurd te worden. Niets lijkt echter de bouw van het innovatieve centrum in de weg te staan. "Dan moeten er nog wel heel onvoorziene dingen gebeuren", aldus Jacobs.

Precisiestraling 
Maat wat is protonentherapie nu precies en wat maakt het zo bijzonder? Bij de behandeling wordt bestraald met geladen deeltjes (protonen), die nagenoeg hun volledige energie precies op de juiste plaats in de tumor afgegeven. Als gevolg hiervan geven protonen een lage dosis straling af voor ze de tumor bereiken en kan de straling onmiddellijk gestopt worden na het verlaten van de tumor.

Dit resulteert in een veel lagere blootstelling aan straling voor omliggend gezond weefsel en een afgifte van een veel hogere dosis in de tumor zelf. De positieve resultaten hiervan zijn: minder bijwerkingen, hogere lokale controle van de tumor en grotere kans op ziektevrije overleving voor de patient. De nieuwe behandeling is voor ongeveer tien tot vijftien procent van de radiotherapie patienten geschikt.

Therapie 
Het aantal centra voor protonentherapie in de wereld groeit, maar in Nederland is deze behandeling nog niet beschikbaar. De apparatuur die noodzakelijk is voor het bestralen met protonen is simpelweg toptechnologie. Dat vergt zeer veel expertise en kent tevens hoge aanloopkosten.

Maar met het bestuurlijk akkoord vanuit het Ministerie, en de onderschrijving door de Provincie Limburg, komt de therapie binnen handbereik. Met de komst van het Maastrichtse centrum kunnen ziekenhuizen in Zuidoost Nederland hun kankerpatienten de best mogelijke behandeling bieden. 

Nieuwbouw 
Waar het PTC gaat worden gehuisvest is nog niet helemaal zeker: "Maar de voorkeur gaat er naar uit om het centrum naast het nieuwe Brains Unlimited pand aan de Oxfordlaan te gaan bouwen. In de bouwplannen hebben we ook een loopbrug naar het ziekenhuis opgenomen. Zo is de verbinding met de infrastructuur van het ziekenhuis veel beter", zegt Jacobs.

"We verwachten nog dit jaar dat de vergunning zal worden gegeven voor de start van de bouw". Het PTC zou uiteindelijk een capaciteit moeten krijgen van 400 patienten per jaar. 

Samenwerking 
Een toptechnologisch centrum, zoals die voor protonentherapie, biedt ook wetenschappelijke en educatieve kansen. In Maastricht zal op het gebied van onderzoek en onderwijs daarom worden samengewerkt met UMC St. Radboud.

"Daarnaast kan het natuurlijk een uitstekende Euregionale functie vervullen," zegt Jacobs. De overige centra voor protonentherapie zijn verdeeld over het land. Naast Maastricht UMC+/MAASTRO, gaat de protonentherapie worden ingezet bij UMC Groningen en op twee plaatsen in de Randstad, beiden in samenwerkingsverband: Erasmus MC/Leiden UMC en VUMC/AMC/Anthonie van Leeuwenhoek.